اسفندونه,پیشینه تحقیق,دانلود پرسشنامه,پاورپوینت درسی
اسفندونه,پیشینه تحقیق,دانلود پرسشنامه,پاورپوینت درسی, خرید ساعت مچی , خرید لوازم آشپزخانه, خرید کفش , تخفیف های دیجی کالا , تخفیف خرید کیف و کفش و مد و پوشاکاسفندونه,پیشینه تحقیق,دانلود پرسشنامه,پاورپوینت درسی
اسفندونه,پیشینه تحقیق,دانلود پرسشنامه,پاورپوینت درسی, خرید ساعت مچی , خرید لوازم آشپزخانه, خرید کفش , تخفیف های دیجی کالا , تخفیف خرید کیف و کفش و مد و پوشاکچارچوب مبانی نظری هیجانات مثبت
دانلود چارچوب مبانی نظری هیجانات مثبت
چارچوب مبانی نظری هیجانات مثبت
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 83 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 65 |
برای دانلود فایل روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل
دریافت فایل
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش هیجانات مثبت در 65 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب وبخشی از متن :
-2 هیجانات مثبت
2-2-1 تاریخچه ی هیجانات مثبت
نظریه پردازی در حیطه ی هیجانات مثبت، بیش از دو هزار سال قدمت دارد. نخستین نظریه پردازی های منسجم در مورد این مقوله، به نظریات فلاسفه ی یونان باستان، به خصوص افلاطون و ارسطو در مورد هیجانات شادی و لذت، مربوط میشود (ویترس[1]، 2009). در این نظریات، به طور بارزی به جنبه های غیرمادی و فراحسی هیجانات شادی و لذت، تأکید می‌شد و اعتقاد بر این بود که تجربه ی شادی و لذت اصیل، در نتیجه ی تجربیاتی همچون دستیابی به فضایل اخلاقی، درک زیبایی و خوبی، امکان پذیر خواهد بود (کسبیر و داینر، 2008). البته در میان فلاسفه ی یونان، نظریه پردازان از جمله آریستیپوس نیز لذت و شادی را به عنوان احساسات خوشایند آنی و موقعیتی می‌دانستند و برای این هیجانات، جنبه های شناختی و متعالی در نظر نمی‌گرفتند (گرامی، 1387).
در دوران پس از میلاد مسیح تا عصر رنسانس، در میان هیجانات مثبت، عمدتاً هیجان لذت، مرکز توجه نظریه پردازان بود، البته در آن دوران، تمایز و مرزبندی دقیقی بین هیجان لذت و شادی وجود نداشت و بسیاری از تبیین های ارائه شده برای هیجان لذت، مفهوم هیجان شادی به معنای تعریف شده در روان شناسی امروزی را نیز در بر می‌گرفت (کسبیر و داینر، 2008). در طول این سال ها نظریات بسیار مختلفی در مورد تبیین هیجان لذت، ارائه شد که بعضی از آن ها مانند نظریات فلاسفه ی مسیحی و اسلامی، معتقد به جنبه های مذهبی و معنوی در تبیین هیجان لذت بودند و بعضی دیگر صرف نظر از مبانی مذهبی و معنوی، به تبیین این هیجان می‌پرداختند. در مجموع این نظریات، چیزی که مورد اتفاق نظر اکثر این صاحب نظران بود، تعریف جنبه های شناختی و فراحسی برای هیجان لذت بود (گرامی،1387). حتی در نظریاتی مثل نظریه ی اپیکور، بنیانگذار مکتب فلسفی رواقی، که لذت را به عنوان غایت زندگی تلقی می‌کرد، تعریف لذت، صرفاً به لذت حسی محدود نمی‌شد بلکه لذت های پایدار فرامادی را نیز در بر می‌گرفت (سلیمانی، 1389). نقطه ی اوج این دیدگاه جامع در تبیین هیجان لذت، در نظریات جان استوارت میل[2]، فیلسوف قرن نوزدهم، متبلور شد. براساس نظریه ی میل، لذات جسمی‌محض، برای حیوانات تناسب دارد ولی انسان ها علاوه بر لذات جسمی، لذات سطح بالاتری را نیز جستجو میکنند. او این دسته از لذات را که فقط خاص انسان بود، با عنوان لذت های برتر[3] مطرح نمود. میل معتقد بود که این نوع از احساس لذت، برخاسته از مقولاتی همچون هنر، موسیقی، فلسفه، مذهب و مواردی از این قبیل است (فرانکلین، 2010). این دیدگاه میل، در تبیین های امروزی علم روانشناسی در مورد هیجان لذت، بویژه در حیطه ی مطالعات رویکرد روانشناسی مثبت، بسیار تأثیر گذار بوده و مورد پذیرش و توافق عمومی‌نظریه پردازان و پژوهشگران این حیطه قرار دارد (کار، 2005؛ پترسون، 2006).
در تاریخ روانشناسی علمی، نیز هیجان لذت، خیلی زودتر از هیجان شادی، مورد توجه نظریه پردازان قرار گرفت. مفهوم لذت، به طور ضمنی در مکاتب و رویکردهای اولیه ی روانشناسی، آشکار بود. مثلاً درقانون اثر[4] ثرندایک[5] بر ارائه ی یک مولفه ی لذت بخش و خوشایند، تأکید می‌شد. در رویکرد وونت[6]، تجربه ی لذت به نوعی در یکی از مولفه های سه گانه ی اصلی تجربه ی هشیار، مطرح می‌شد. همچنین در نوشته های ویلیام جیمز[7] نیز مطالبی در مورد لذت، دیده میشود که این هیجان را به ساز و کارهای بدنی مرتبط دانسته است (ویترس، 2009). اولین نظریه پردازی جدی در مورد لذت، که مستقیماً این مفهوم را مورد بحث قرار داد، توسط فروید[8]، صورت گرفت که «اصل لذت[9]» را مطرح نمود. فروید اصل لذت را به عنوان یک نیروی انگیزشی در رفتار انسان در نظر گرفت و معتقد بود که براساس این اصل، فرد در پی دست یافتن به لذت فوری و اجتناب از درد و رنج است. در نظریه ی فروید، لذت بیشتر به عنوان یکی از منابع و عوامل تأثیر گذار بر حالات آسیب شناسی روانی بود، زیرا براساس اصل لذت، لذت به عنوان تمایلی در نظر گرفته می‌شد که لازم بود فوری و بدون در نظر گرفتن پیامدها و نتایج احتمالی، ارضا شود (جانسون، 2009). البته فروید، صِرف تمایل لذت را معادل حالات آسیب شناسی، قلمداد نمی‌کرد، بلکه معتقد بود که اگر این تمایل، تحت تسلط ساختار شخصیتی ایگو[10] قرار بگیرد، و متناسب با موقعیت و شرایط واقعی ارضا شود، منجر به پیامدهای ناسالم و ناکام کننده نخواهد شد. با این حال، در نظریه ی فروید، لذت به عنوان یک مولفه ی مثبت تأثیر گذار بر سلامت روان، محسوب نمی‌شد (شولتز و شولتز؛ ترجمه ی سیدمحمدی، 1387).
[1]. Vitterse
[2]. John Stuart Mill
[3]. Higher pleasure
[4]. Law of effect
[5]. Thorndike
[6]. Wundt
[7]. William James
[8]. Freud
[9]. Pleasure principle
[10]. Ego
چارچوب مبانی نظری دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت
دانلود چارچوب مبانی نظری دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت
چارچوب مبانی نظری دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 148 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 44 |
برای دانلود فایل روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل
دریافت فایل
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت در 44 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولت
فصل دوم ادبیات وپیشینه تحقیق........................................................................................................ 11
بخش اول: دولت الکترونیک........................................................................................................... ..12
-1-1-2 مقدمه........................................................................................................ .................... 12
-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک.................................................................................................... ..13
3- 1- 2 تعاریف دولت الکترونیک.............................................................................................. ..... 16
4- 1- 2 مولفه های دولت الکترونیک............................................................................................... 17
5- 1- 2 اصول مورد تأکید در زمینه استقرار دولت الکترونیک............................................................... ..19
6- 1- 2 اهداف دولت الکترونیک..................................................................................................... 20
7- 1- 2 مزایای دولت الکترونیک.................................................................................................... 21
8- 1- 2 چارچوب ابعاد کلان دولت الکترونیک.................................................................................... 22
9- 1- 2 وضعیت دولت الکترونیک در ایران...................................................................... ................ .23
10-1-2 فرآیند استقرار دولت الکترونیک........................................................................................... 24
11-1-2 نقش دولت الکترونیک در بهره وری..................................................................................... 25
ب
بخش دوم: پاسخگویی.................................................................................................................... 27
-1-2-2 مقدمه............................................................................................................................. 27
-2-2-2 تعاریف پاسخگویی........................................................................................................ ... 27
-3-2-2 مفهوم پاسخگویی.............................................................................................................. 29
-4-2-2 معنی پاسخگویی............................................................................................................... 29
-5-2-2 تاریخچه پاسخگویی در اداره امور عمومی........................................................................... ....29
-6-2-2 عوامل قابل سنجش در پاسخگویی......................................................................................... 31
-7-2-2 پاسخگویی در سازمانها.................................................................................................... ..32
-8-2-2 ضرورت و اهمیت پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................... ..35
-9-2-2 مراحل طراحی مدل فرآیند پاسخگویی..................................................................................... .36
-10- 1-2 انواع و سطوح پاسخگویی................................................................................................ 37
-11- 2-2 کارکرد ها و پیامد های پاسخ گویی عمومی......................................................................... .40
-12- 2-2 موانع پاسخگویی مدیران در سازمانها................................................................................. 42
بخش سوم: سابقه تحقیقات و مطالعات انجام گرفته............................................................................... 43
-1-3-2تحقیقات انجام گرفته در داخل کشور........................................................................................ 43
-2-3-2 تحقیقات انجام گرفته در خارج از کشور.
مقدمه:
این فصل به بررسی ادبیات، متون تخصصی و تحقیقات انجام شده در حوزه دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولتی پرداخته است تا مبنای تئوریکی تحقیق و پشتوانه علمی فرضیه ها فراهم گردد، لذا جهت دستیابی به این هدف فصل دوم در قالب سه بخش تدوین شده است، بخش اول آن دولت الکترونیک می باشد که به تعریف و پیشینه و همچنین و نظریه های استقرار دولت الکترونیک و اهداف و مزایای آن برای سازمانها پرداخته شده است. بخش دوم، به پاسخگویی و تاریخچه آن و همچنین انواع و سطوح پاسخگویی عمومی پرداخته است. در نهایت بخش سوم با رویکرد مروری بر تحقیقات انجام شده در مقوله دولت الکترونیک و پاسخگویی عمومی با تقسیم بندی آنها در دو دسته تحقیقات انجام شده در خارج کشور و دسته دوم تحقیقات انجام شده در داخل کشور تدوین شده است.
بخش اول: دولت الکترونیک
-1-1-2 مقدمه:
یکی از تغییرات اساسی جامعه امروز، ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات است که منافع زیادی را به همراه دارد. با وجود مزایای بالقوه متعدد، توسعه و استقرار این فناوری ها برای برخورداری از این مزایا کافی نیست، بلکه فناوری باید به وسیله کاربران به کار گرفته شود(شعبان الهی و همکاران،.(1387
دولت الکترونیک یکی از پدیده های مهم حاصل از به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است که پیاده سازی آن تحولی بس عمیق در نحوه زندگی، اداره و رهبری کشورها داشته و ترکیبی از فناوری اطلاعات و شبکه اطلاع رسانی وب است که هدف آن، ارائه مستقیم خدمات به شهروندان، کارکنان دولت، بخشهای تجاری و سایر بخشهای دولت است(مقدسی،.(1384
١٢
-2-1-2 پیشینه دولت الکترونیک:
به نظر می رسد که واژه دولت الکترونیک برای اولین بار در ایالات متحده و در سال 1995 بکار گرفته شد(.(Heeks&bailur 2007 p.243 اما هنگامی که وزارت دفاع ایالات متحده در دهه 1960 اینترنت را به عنوان شبکه ارتباطی برای دفاع از اهداف پژوهشی ابداع کرد، هیچ کس در آن زمان تصور نمی کرد که اینترنت چگونه خواهد توانست در سه قرن آینده جوامع را متحول کند. امروزه، اینترنت بخشی از زندگی روزمره تقریباً 400 میلیون نفر انسان در سراسر جهان شده است(.(Stauffacher 2002 p.3 در دهه 1980 که کامپیوتر های شخصی ارائه گردید، مدیران دولتی را با یک سیستم فناوری اطلاعاتی شخصی مواجه کرد و بنابراین یک دوره جدیدی از کاربری فناوری اطلاعات در دولت بوجود آمد. از این موقع به بعد، مدیریت فناوری در دستگاه های دولتی نا متمرکز گردید. در طول این تمرکز زدایی، این حقیقت مشخص گردید که موضوع فناوری اطلاعات بایستی به صورت متمرکز و یکپارچه در کانون توجه فعالیت های دولت قرار
گیرد(.(Yildiz 2007 p.647
قبل از ظهور اینترنت در قبل از دهه 1980، بعضی حکومت ها از تکنولوژی اطلاعات برای بهبود اثربخشی فعالیت ها و ارتقاء ارتباطات داخلی بهره می برند. هرچند، کانون دولت الکترونیک در این دوران در ابتدا داخلی و مدیریتی بود. ورود اینترنت و شبکه گسترده جهانی سرآغازی در کاربرد تکنولوژی اطلاعات از طریق تغییر کانون حکمرانی به ارتباطات خارجی با شهروندان انجامید. انفجار رشد استفاده از اینترنت و سرعت رشد و توسعه بازرگانی الکترونیکی1 از سوی بخش خصوصی فشاری را بر روی بخش عمومی آورد تا خدمات را به شهروندان به صورت الکترونیکی که اغلب تحت عنوان دولت الکترونیک شناخته می شود، ارائه کند.
فناوری پست الکترونیکی2 و گروه خبری3 از اواسط دهه 1980 به منظور توسعه شبکه گسترده جهانی و همچنین در اوایل دهه 1990 فناوری جستجوی وب ایجاد گردید. اینترنت به تدریج در دهه 1990 ، تبدیل به کارایی هزینه و سهل الوصول برای سازمانها به منظور ارتباط مستقیم با شهروندان و ارائه حجم بالای اطلاعات به مردم گردید(.(Stauffacher 2002 p.8
1. E-Commerce
2. e-m
3. News Group
١٣
از سویی دیگر سه رویداد مهمی که نقش بسزایی در تاریخچه دولت الکترونیک بازی می کند و مربوط به پروژه سیستمهای اطلاعات شهری می شود، بدان اشاره خواهد شد. این پروژه ها در بین سالهای 1973 تا 1978 در دانشگاه کالیفرنیا، ایروین توسط تیمهایی که از چند رشته بهره می گرفتند، اجرا گردید.
این پروژه اولین، بزرگترین و نظامندترین مطالعه تجربی در زمینه خط مشی و پیامدهای مرتبط با کاربری کامپیوتر در سازمانهای خدماتی پیچیده محسوب می شد. این پروژه در واقع فرآیندهای سیاسی و اجتماعی مستمری که در بحث فناوری تأثیر گذار هستند که گه گاهی توسط محیط پیرامون تحت کنترل و شکل گیری می باشند را روشن ساخت. این محققان رویکردی تئوری سیستمهای باز فناوری و محیط را اختیار کردند و بر تعامل مستمر بین سازمانهای دولتی و محیط های خارجی و داخلی شان تأکید نمودند. آنها به این نتیجه رسیدند که کامپیوتری کردن باعث تقویت قدرت و تأثیر عوامل و گروه هایی که قبلا بیشترین منابع و قدرت را در سازمانها در اختیار داشتند، می شود(.(Yildiz 2007 p.649
دومین رویداد در سال1985، انجمن ملی مدارس اداره امور دولتی پیشنهاد داد که در جهت کامپیوتری کردن، بایستی ابتدا مهارتهای مرتبط با آن آموزش داده شود. این مهارتها بایستی از طریق اداره کل اداره امور دولتی تحت قالب برنامه هایی، به مرحله آموزش گذاشته شود. این پیشنهادات شامل ارائه یک رشته ی سیر تحول کامپیوتر بصورت اجباری برای تمام دانش آموزان، یک رشته کاربردهای کامپیوتر به صورت برای تمام دانش آموزش، تمرکز مدیریت اطلاعات در چند دانشگاه و یکپارچگی مهارتها و دانش کامپیوتر در رشته های اداره امور دولتی می باشد(.(Yildiz 2007 p.649
سومین رویداد، تحت مقاله ای در سال 1986 توسط بزمن4 و برت اشنایدر در مجله اداره امور عمومی1 به چاپ رسید. این مقاله در واقع سرآغازی در رابطه با کاربرد اینترنت و وب بود و در نهایت مفهوم تکامل یافته دولت الکترونیک در این مقاله ظهور پیدا کرد. تا قبل از آن، فناوری اطلاعات در دولت به طور ابتدایی در بخش های داخلی و مدیریتی کاربرد داشت.
بعلاوه با ظهور شبکه ارتباطاتی جهانی2 و همچنین نقش فناوری اطلاعات در تحول دولت در دهه 1990 طبق گزارش مجله عملکرد ملی3 در سال 1996 حرکتی به سوی»دولت بازآفرین 4« صورت پذیرفت. تصویب برخی قوانین بسیار مهم در طول این دهه از تحول و کاربری فناوری اطلاعات در دولت حمایت و پشتیبانی کرد. در سال 1995 اصلاح قانون کاهش تشریفات اداری(کاغذ بازی) سال 1980، رهنمودی برای
Bozeman and Bretschneider
4.
Public Administration Review
5.
World Wide Web
6.
Nation Performance review
7.
Reinventing Government
8.
۴١
سرمایه گذاری فناوری اطلاعات در دولت و تشویق و ترغیب تسهیم اطلاعات در بین دستگاه ها انجامید. قانون آزادی الکترونیکی اطلاعات 1996، قوانین را برای صدور و دسترسی عموم به آرشیوهای الکترونیکی دولتی هموار نمود. در سال 1996 قانون اصلاح فرصت کاری و مسئولیت فردی دستگاه های خدمات اجتماعی را به آزمودن و اجرای تعهدات اجرایی دولت الکترونیک در سطوح بین دولتی ملزم نمود. در سال 1996، قانون تحول مدیریت فناوری اطلاعات به عنوان سرآغازی در جهت ایجاد شرایطی برای مدیران فناوری اطلاعات در سازمان محسوب شد تا در مورد سرمایه گذاری فناوری در دولت و یکپارچگی فناوری اطلاعات در فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک اقدامات صورت گیرد(.(libid p.649
در ماه مارس سال 200، سران دولتهای اروپایی در لیسبون پرتغال گرد هم آمدند تا در مورد اقتصاد دانایی محور در افق سال 2010 به بحث و گفتگو بنشینند. این استراتژی دارای توانایی رشد اقتصادی مناسب با مشاغل و پیوستگی اجتماعی بیشتر می باشد و همچنین محیط زیست را نیز مدنظر قرار می دهد. لذا در این راستا استراتژیی تدوین که به استراتژی لیسبون معروف گردید. ابعاد این استراتژی شامل موارد زیر می باشد:
- ایجاد جامعه ای اطلاعاتی برای همه( تحت موضوع طرح اروپایی الکترونیک)
- توسعه مناطق اروپایی به منظور خلاقیت، نوآوری و تحقیق و توسعه
- آزادسازی( تکمیل بازار منفرد، کمک های دولت و خط مشی رقابتی)
- ساخت صنایع شبکه ای(در ارتباطات از راه دور، تسهیلات زندگی و حمل و نقل)
- ارائه خدمات مالی یکپارچه و کارا
- بهبود محیط بنگاهی( تحت چارچوبی منظم و قاعده مند)
- افزایش ظرفیت های اجتماعی
- ارتقاء توسعه پایدار(.(IDABC 2005 p.6
چارچوب مبانی نظری تعاریف، علت، شیوع و علائم سکته مغزی
دانلود چارچوب مبانی نظری تعاریف، علت، شیوع و علائم سکته مغزی
چارچوب مبانی نظری تعاریف، علت، شیوع و علائم سکته مغزی
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 125 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 57 |
برای دانلود فایل روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل
دریافت فایل
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش تعاریف،علت،شیوع وعلائم سکته مغزی در 57 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب وب خشی از متن :
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش تعاریف،علت،شیوع وعلائم سکته مغزی
فصل دوم:گستره نظری و پیشینه پژوهش...................................................................... 10
(1-2) مقدمه........................................................................................................................ 10
(2-2) تعریف سکته مغزی.................................................................................................... 10
(3-2) علت شناسی وشیوع........................................................................................11
(4-2) علل سکته مغزی....................................................................................................... 12
(1-4-2) سکته ایسمیک ....................................................................................................... 12
(2-4-2) سکته هموراژیک ................................................................................................... 12
(5-2) علائم سکته مغزی...................................................................................................... 13
(6-2) پیامدهای سکته مغزی................................................................................................ 13
(1-6-2) عوارض زودرس .................................................................................................... 13
(2-2-6) عوارض دیررس .................................................................................................... 13
(7-2) پیش آگهی............................................................................................................... 14
(8-2) تاثیرات و عوارض سکته مغزی..................................................................................... 14
(1-8-2) مشکلات درکی-شناختی ............................................................................................ 14
(2-8-2) اختلالات کنترل حرکتی و تون عضلانی ........................................................................ 15
(9-2) درمان سکته مغزی...................................................................................................... 16
(10-2) توانبخشی و کاردرمانی در سکته مغزی........................................................................... 16
(11-2) درمان های مورد استفاده در کاردرمانی ............................................................................ 18
(1-11-2) رویکرد رشد عصبی ............................................................................................... 18
(2-11-2) مدالیته تحریک الکتریکی عملکردی (FES) .................................................................. 18
(3-11-2) رویکرد یادگیری حرکتی .......................................................................................... 19
(4-11-2) درمان بوسیله ایجاد محدودیت حرکتی ........................................................................... 19
(5-11-2) درمان های کمکی رباتیک ........................................................................................ 20
(6-11-2) رویکرد شناختی پس از سکته مغزی ............................................................................ 20
(7-11-2) رویکرد تطابقی-جبرانی در توانبخشی پس از سکته مغزی .................................................. 21
(8-11-2) رویکرد جایگزین و مکمل ........................................................................................ 21
(9-11-2) ماساژ درمانی ....................................................................................................... 22
(10-11-2) طب سوزنی ....................................................................................................... 22
(11-11-2) ریکی ............................................................................................................... 22
(12-11-2) نوروفیدبک ........................................................................................................ 22
(13-11-2) بیوفیدبک .......................................................................................................... 23
(12-2) تعریف بیوفیدبک ........................................................................................................ 26
(13-2) تاریخچه بیوفیدبک ...................................................................................................... 27
(14-2) کاربرد بیوفیدبک ....................................................................................................... 27
(15-2) مکانیسم عملکرد بیوفیدبک ........................................................................................... 28
(16-2) تاثیر بیو فیدبک بر عملکرد اندام فوقانی ........................................................................... 28
(17-2) بررسی متون ............................................................................................................ 29
فصل دوم
(1-2) مقدمه
در این فصل اطلاعات نظری مربوط به سکته مغزی، مشکلات حرکتی پس از سکته مغزی، وضعیت عملکردی روزانه و کیفیت زندگی و تکنیک های مورد استفاده در توانبخشی و کاردرمانی توضیح داده می شود، همچنین معرفی تکنیک درمانی الکترومیوگرافی بیوفیدبک و سپس خلاصه ای از تحقیقات انجام شده در رابطه با استفاده ازالکترومیوگرافی بیوفیدبک به تفضیل بیان خواهد شد.
(2-2) سکته مغزی
آسیب های عروقی مغز شایعترین بیماری های ناتوان کننده دستگاه عصبی می باشند. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون مغز دچار اختلال شود و قسمتی از بافت مغز به دلیل کاهش اکسیژن از بین برود.علت این امر می تواند انسداد یا خونریزی عروق خونی باشد. مرگ نورون ها بواسطه از دست دادن اکسیژن از طریق فرآیندهای پیچیده ای صورت می گیرد؛ افزایش میزان سمیت واسطه های شیمیایی، رهایی بیش از حد گلوتامات از نورون های آسیب دیده، افزایش میزان کلسیم داخل سلولی و افزایش فعالیت آنزیم های وابسته به کلسیم می باشد[24].
- کاهش اکسیژن با ایجاد رادیکال آزاد نیز باعث مرگ نورون ها می شود، مرگ سلولی که به صورت ژنتیکی برنامه ریزی شده آپوپتوز نامیده می شود.
- علیرغم افزایش درک پایه ای ازفرایندهای زیستی شیمیایی مرگ نورون، بهترین درمان برای سکته مغزی تامین جریان خون مغز قبل از تشکیل لخته و آمبولی، با استفاده از داروهای ضد انعقاد خون مثل آسپرین، هپارین و وارفارین است.
- سردردهای میگرنی باعث مهار فعالیت های نورونی بنام «افسردگی قشری مغزی منتشر» می شود که باعث تحریک پایانه های عصب سه قلو می گردد و بر روی جریان خون مغز تاثیر دارد.
سلول های عصبی مهره داران برای انجام کارهای پیچیده کاملا تخصص یافته است. یک نورون منفرد اطلاعات را از هزاران نورون دیگر دریافت می کند و به نورون های دیگر انتقال می دهد و سیستم بسیار پیچیده ای دارد. علاوه بر این شار سریع یون ها در سراسر غشاء عصبی انتقال بسیار سریع سیگنال ها را بین نورون ها امکان پذیر می سازد. بدلیل چنین عملکرد پیچیده و انتقال سریع و برای حفظ شیب یونی، مغز به انرژی بسیار زیادی نیازمند است[24]. هر گونه اختلال در جریان خون و قطع منبع تغذیه پیامدهای غیر قابل جبرانی در پی خواهد داشت.
- حمله ایسکمیک گذرا
سکته ایسکمیک گذرا[1]: در اثر اختلال موقتی در جریان خون مغز بوجود می آید. علائم این نوع سکته در زمان کوتاهی برطرف می گردد و معمولا بیشتر از 24 ساعت طول نمی کشد ولی نیازمند درمان پزشکی است چراکه هشدار بزرگی برای سکته کامل می باشد[25].
- سکته مغزی
سکته مغزی شایعترین اختلال مغزی و سومین علت مرگ بعد از بیماریهای قلبی -عروقی و سرطاناست.این بیماری، حادثه ای مغزی - عروقی[2] است که بطور ناگهانی ایجاد شده و مربوط به عملکرد ناحیه ای (یا کلی) مغز می باشد و بیش از 24 ساعت تداوم می یابد، هیچ علت واضحی جز منشأ عروقی ندارد[26].
(3-2) علت شناسی و شیوع
در مغز انسان در حدود صد میلیارد نورون وجود دارد، اگرچه مغز انسان فقط 2% از جرم کل بدن است ولی 20% از اکسیژن بدن به مغز می رسد. جریان خون وارد شده به مغز 15% از کل برونده مغز است،[27 28]به همین دلیل ارگانی بسیار حساس به کاهش جریان خون و اکسیژن محسوب می شود، قطع کامل جریان خون در یک منطقه از مغز ظرف 4 تا 10 دقیقه سبب مرگ بافتی خواهد شد[29 30]. افت جریان خون به کمتر از 16 تا 18 میلی لیتر در دقیقه به ازاء هر 100 گرم بافت مغز نیز می تواند ظرف یک ساعت منجر به مرگ سلولی شود. چراکه بدلیل ایسکمی یا نرسیدن خون کافی دچار فقر اکسیژن و گلوکز شده و متابولیت های سمی مانند اسید لاکتیک و دی اکسید کربن در آن تولید می گردد[24]. سالیانه در ایالات متحده امریکا تقریبا 750000 مورد سکته مغزی دیده می شود. با اینکه اختلال معمولاً در سنین بالا شایع تر است ولی بروز آن در سنین پایین تر نیز روبه فزونی است بگونه ای که بر اساس اطلاعاتی منتشره از سازمان NHANES[1] در 1991، حدود 7/3 میلیون نفر دچار سکته مغزی در ایالات متحده امریکا از 25 سال به بالا بوده اند[31]. بطوریکه تقریبا 20% از افرادی که دچار سکته مغزی می گردند در طول 30 روز می میرند[5].داروهایی که لخته خون را از بین می برند می توانند از آسیب مغز جلوگیری کنند، اما برای جلوگیری از، از کار افتادگی بافت مغز و کمک به بهبودی، این داروها باید در عرض سه ساعت اول شروع علائم مصرف شوند. اما مطالعات نشان می دهد که 40% تا70% از کسانی که سکته مغزی را تجربه می کنند در سه ساعت اول به بیمارستان نمی رسند و زمانی که پتانسیل درمان با داروهای حل کننده لخته خون وجود دارد را از دست می دهند.
نتیجه سکته مغزی، مرگ یا معلولیت جدی است که در صورت ایجاد معلولیت، میتواند به ناتوانیهای طولانی مدت و شدید منجر شود. هنگامی که منطقه ای از بافت مغز از بین برود، قسمت هایی از بدن که تحت کنترل آن منطقه است، عملکرد خود را از دست می دهند. به همین علت سکته مغزی یکی از طولانی ترین معلولیت ها را در پی خواهد داشت[5].این بیماری جزء شایعترین علل ناتوانی جسمی است و در بازماندگان آن، اختلالات عملکردی زیادی باقی می ماند. این بیماری روند زندگی و مشارکت اجتماعی را شدیداً تحت تاثیر قرارمیدهد[26].
(4-2) علل سکته مغزی
جریان خون مغز در اثر دو مکانیزم دچار اختلال میشود: شایعترین نوع آن کاهش خونرسانی است که به سکته ایسکمیک موسوم است و در موارد کمتری نیز پارگی عروق و خونریزی در داخل بافت مغز یا سکته هموراژیک علت بیماریست.
(1-4-2) سکته ایسکمیک، ناشی از انسداد جریان خون مغزاست وبعلت تشکیل لخته خون ایجاد می گردد. تجمع پلاک در دیواره عروق ( آرترواسکلروز و یا سخت شدن شریانها)، آمبولیک و یا انسداد ترومبوتیک عروق مغزی از عوامل ایجاد کننده آن است که عامل اساسی برای بسیاری از سکته های مغزی است.
آرترواسکلروز: فرآیندی است که در آن، رسوب چربی یا پلاک در داخل رگ های خونی بدن بویژه در کاروتید گردن، عروق کرونری قلب و شریان های پا ساخته می شود. این پلاک های آرترواسکلروتیک باعث انسداد جریان خون و یا بخاطر جدا شدن پلاک ها (آمبولی) و حرکت به مغز، باعث انسداد عروق خونی شده و منجر به سکته مغزی میگردد.
(2-4-2) در سکته هموراژیک، به دلیل آسیب عروق یا در اثر ضربه در مغز (خونریزی درون بافت مغز) و یا در اطراف مغزکه می تواند در داخل پارانشیمال، اپیدورال، فضاهای ساب دورال یا ساب آراکنوئید رخ دهد. خونریزی مغزی ممکن است به علت عدم کنترل فشار خون بالا و در برخی موارد می تواند در اثر مشکلات ساختاری در داخل رگ های خونی (به عنوان مثال: آنوریسم یا ناهنجاری های عروقی) ایجاد شود. استفاده از کوکائین و آمفتامین که باعث افزایش سریع فشار خون می گردد، نیز از عوامل ایجاد خطر است[25].
خونریزی داخل می تواند به تشکیل لخته خون[3] در مخ، مخچه و یا ساقه مغز منجر شود، که به نوبه خود ممکن است جریان خون به مناطق اطراف مغزی را محدود کند و به تشدید اثرات سکته مغزی بیانجامد. خونریزی اپیدورال، ساب دورال وآراکنوئید اغلب حاصل ضربه مغزی یا پارگی آنوریسم شریانی است که در نتیجه آن علاوه بر آسیب مغز بر اثر خونریزی هموراژیک، به دلیل افزایش فشار داخل جمجمه آسیب بیشتری وارد خواهد کرد.
مکانیسم صدمات مغزی در طول سکته مغزی
هنگامیکه نورون ها از تغذیه محروم می گردند به سرعت توانایی پتانسیل غشاء را از دست داده قطبی می شوند و پتانسیل عمل بالا می رود. شلیک آنها باعث آزاد شدن واسطه های عصبی مخصوصا گلوتامات می گردد که به نوبه خود باعث دپلاریزاسیون سلول های عصبی مجاور می گردند. این چرخه معیوب بر رهایی واسطه های عصبی اثر گذاشته باعث فعالسازی بیشتر آنها می گردند که در طولانی مدت باعث افزایش شیب یونی گشته، هجوم عظیم کلسیم ++2 باعث تورم، فعال شدن پروتئاز و لیپاز سلولی، آسیب های میتوکندری، تولید رادیکال های آزاد و در نهایت مرگ گسترده عصبی می گردد. فقط چند دقیقه ایسکمی باعث آسیب دائمی مغز می گردد. اساس مکانیسم بیوشیمیایی مسئول این فرآیند آسیب و مرگ نورونی بطور کلی نکروز یا آپوپتوز نامیده می شود[24 32].
(5-2) علائم سکته مغزی
- سکته مغزی در اغلب موارد با یکی از علائم ناگهانی زیر تظاهر می یابد:
ضعف یا فلج یک طرفه بدن ( و یا احساس بی حسی) یک طرفه که می تواند تنها در اندام فوقانی ، تحتانی ، صورت و یا هر سه با هم بروز کند.
کاهش و یا اختلال شدید حسی یک طرفه
- اختلال ناگهانی در تکلم به صورت قطع کامل تکلم و یا تغییر قابل توجه در نحوه بیان کلمات
بروز سردرد ناگهانی و شدید - اختلال در درک کلمات یا جملات ( همراه یا بدون اختلال در حرف زدن )
- سردرد بسیار شدید و ناگهانی بویژه در بیماری که سابقه سردردهای شدید نداشته که می تواند نشانه ای از خونریزی داخل بافت مغز باشد
- سرگیجه شدید و ناگهانی با یا بدون حالت تهوع
- اختلال در راه رفتن به صورت ضعف یا فلج یکطرفه و یا عدم تعادل در راه رفتن ویا زمین خوردن بی دلیل
- گیجی و سردرگمی[4][25]
(6-2) پیامدهای سکته مغزی
به طور کلی پیامدهای بیماری سکته مغزی را می توان به دو گروه تقسیم بندی نمود:
(1-6-2) پیامدهای زودرس، که در مدت کوتاهی پس از بروز بیماری ظاهر می شوند. مانند ضعف یا فلج یک طرفه بدن، اختلال هوشیاری و شناختیاختلال تکلم، بی اختیاری ادرار یا مدفوع، اختلال در بلع، مشکلات بینایی و اختلالات حرکتی (مانند لرزش یا حرکات غیر ارادی اندام ها کندی حرکت بدن و...)
(2-6-2) عوارض دیر رس، که به تدریج و از همان ابتدای بیماری شروع به پیشرفت نموده و در صورت عدم پیشگیری و درمان صحیح نهایتاً مشکلات قابل توجه و بعضاً کشنده ای را برای بیمار ایجاد خواهند کرد، مانند:
بروز سفتی در عضلات اندامها و تنه یا اسپاستیستی[5]، کوتاهی و سفتی دائمی در عضلات و مفاصل یا کنتراکچر[6]،زخمهای فشاری (زخم بستر)، پنومونی (ذات الریه) در بیماران مبتلا به اختلالات بلع، رسوب نابجای کلسیم در بافتها[7]، حملات صرع[8]، نیمه در رفتگی مفصل شانه[9]، بروز دردهای قابل توجه در اندامهای مبتلا، عوارض ناشی از افتادن بیمار، تشکیل لخته در عروق اندام ها، سوء تغذیه و عوارض مربوطه، پسرفت سریع شرایط جسمی قبلی[10]و نهایتاً عوارض جدی روحی مانند افسردگی شدید و اضطراب است.
(7-2) پیش آگهی
سکته مغزی عارضه ای ناگهانی و ناتوان کننده است که در اغلب موارد بدون هشدارهای قبلی بیمار را غافلگیر می کند و از این جهت می توان گفت که اضطراب آمیزترین تجربه یک فرد در طول زندگی می تواند باشد. هر ساله تعداد زیادی از افرادی که از سکته مغزی جان سالم بدر می برند دچار معلولیت می گردند. همی پارزی علت عمده معلولیت پس از سکته مغزی است، حدود 70% تا 85% از بیماران را درگیر کرده و تخمین زده شده که 60% از این افراد نیاز به توانبخشی دارند 3C456E644E6F74653E3C436974653E3C417574686F723E41726D6167616E3C2F417574686F723E3C596561723E323030333C2F596561723E3C5265634E756D3E32343C2F5265634E756D3E3C446973706C6179546578743E5B365D3C2F446973706C6179546578743E3C7265636F72643E3C7265632D6E756D6265723E32343C2F7265632D6E756D6265723E3C666F726569676E2D6B6579733E3C6B6579206170703D22454E222064622D69643D226635396664703966617A7A7378316566323561707630617432777A647074327270763577223E32343C2F6B65793E3C2F666F726569676E2D6B6579733E3C7265662D74797065206E616D653D224A6F75726E616C2041727469636C65223E31373C2F7265662D747970653E3C636F6E7472696275746F72733E3C617574686F72733E3C617574686F723E41726D6167616E2C204F2E3C2F617574686F723E3C617574686F723E54617363696F676C752C20462E3C2F617574686F723E3C617574686F723E4F6E65722C20432E3C2F617574686F723E3C2F617574686F72733E3C2F636F6E7472696275746F72733E3C617574682D616464726573733E4465706172746D656E74206F6620506879736963616C205468657261707920616E64205265686162696C69746174696F6E2C204F736D616E67617A6920556E6976657273697479204D65646963616C205363686F6F6C2C2045736B6973656869722C205475726B65792E3C2F617574682D616464726573733E3C7469746C65733E3C7469746C653E456C656374726F6D796F677261706869632062696F666565646261636B20696E207468652074726561746D656E74206F66207468652068656D69706C656769632068616E643A206120706C616365626F2D636F6E74726F6C6C65642073747564793C2F7469746C653E3C7365636F6E646172792D7469746C653E416D204A2050687973204D6564205265686162696C3C2F7365636F6E646172792D7469746C653E3C616C742D7469746C653E416D65726963616E206A6F75726E616C206F6620706879736963616C206D65646963696E652026616D703B207265686162696C69746174696F6E202F204173736F63696174696F6E206F662041636164656D6963205068797369617472697374733C2F616C742D7469746C653E3C2F7469746C65733E3C706572696F646963616C3E3C66756C6C2D7469746C653E416D204A2050687973204D6564205265686162696C3C2F66756C6C2D7469746C653E3C616262722D313E416D65726963616E206A6F75726E616C206F6620706879736963616C206D65646963696E652026616D703B207265686162696C69746174696F6E202F204173736F63696174696F6E206F662041636164656D6963205068797369617472697374733C2F616262722D313E3C2F706572696F646963616C3E3C616C742D706572696F646963616C3E3C66756C6C2D7469746C653E416D204A2050687973204D6564205265686162696C3C2F66756C6C2D7469746C653E3C616262722D313E416D65726963616E206A6F75726E616C206F6620706879736963616C206D65646963696E652026616D703B207265686162696C69746174696F6E202F204173736F63696174696F6E206F662041636164656D6963205068797369617472697374733C2F616262722D313E3C2F616C742D706572696F646963616C3E3C70616765733E3835362D36313C2F70616765733E3C766F6C756D653E38323C2F766F6C756D653E3C6E756D6265723E31313C2F6E756D6265723E3C65646974696F6E3E323030332F31302F32313C2F65646974696F6E3E3C6B6579776F7264733E3C6B6579776F72643E4164756C743C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E416765643C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E42696F666565646261636B2C2050737963686F6C6F67792F2A70687973696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E456C656374726F6D796F6772617068792F2A6D6574686F64733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E46656D616C653C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E48616E642F2A70687973696F706174686F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E48656D69706C656769612F70687973696F706174686F6C6F67792F2A7265686162696C69746174696F6E3C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E48756D616E733C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4D616C653C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4D6964646C6520416765643C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E4D6F76656D656E742F70687973696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E52616E6765206F66204D6F74696F6E2C204172746963756C61722F70687973696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E5265636F76657279206F662046756E6374696F6E2F70687973696F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C6B6579776F72643E57726973742F70687973696F706174686F6C6F67793C2F6B6579776F72643E3C2F6B6579776F7264733E3C64617465733E3C796561723E323030333C2F796561723E3C7075622D64617465733E3C646174653E4E6F763C2F646174653E3C2F7075622D64617465733E3C2F64617465733E3C6973626E3E303839342D3931313520285072696E7429262378443B303839342D3931313520284C696E6B696E67293C2F6973626E3E3C616363657373696F6E2D6E756D3E31343536363135333C2F616363657373696F6E2D6E756D3E3C776F726B2D747970653E436C696E6963616C20547269616C262378443B52616E646F6D697A656420436F6E74726F6C6C656420547269616C3C2F776F726B2D747970653E3C75726C733E3C72656C617465642D75726C733E3C75726C3E687474703A2F2F7777772E6E6362692E6E6C6D2E6E69682E676F762F7075626D65642F31343536363135333C2F75726C3E3C2F72656C617465642D75726C733E3C2F75726C733E3C656C656374726F6E69632D7265736F757263652D6E756D3E31302E313039372F30312E50484D2E303030303039313938342E37323438362E45303C2F656C656374726F6E69632D7265736F757263652D6E756D3E3C6C616E67756167653E656E673C2F6C616E67756167653E3C2F7265636F72643E3C2F436974653E3C2F456E644E6F74653E00 [6]. این بیماری به دلیل نوع و طول مدت خدمات تشخیصی و درمانی از جمله پر هزینه ترین بیماریها برای بیماران و سیستم درمانی محسوب می شود. بطوریکه در کشور ایالات متحده آمریکا سالانه بیش از 13 تا 30 میلیارد دلار هزینه در این بیماری بر آورد می شود[31].
(8-2) تاثیرات و عوارض سکته مغزی
بروز سکته مغزی منجر به اختلالات مختلف و متنوع جسمی و روانی-شناختی میگردد که این اختلالات را میتوان بطور عمده به دو دسته تقسیم نمود.
(1-8-2) مشکلات درکی- شناختی در بیماران سکته مغزی:این بیماران بدنبال صدمه مغزی علاوه بر نقایص حسی –حرکتیبهدرجاتمختلفیدچارابتلابهنقایصدرکی–شناختینیزمیشوند. ادراکیا بعبارتی یکپارچگی داده های حسی در قالب اطلاعات روانشناختی هدفمند در این بیماران دچار اختلال می گردد. خصوصا" در بیمارانی که نیمکره راست مغز آنان آسیب دیده (همی پارزی چپ) ، مشکل ادراکی به صورت فقدان سازماندهی برای انجام فعالیت های پیچیده بروز می کند. نقایص ادراکی این بیماران به صورت زیر تقسیم می شوند:
< >نقص در آگاهی از قسمت های مختلف بدن[11] که خود شامل موارد زیر است:عدم تمایز چپ و راست، آسیب در شناخت قسمت های بدن، عدم شناخت انگشتان[12]، عدم شناخت یا آگاهی از نقایص، فراموشی طرف مبتلا[13].اختلال درارتباطات فضایی و وضعیت شیء در فضا.اشکال درتشخیص شکل از زمینه[14].ناتوانی در پیدا کردن راهی از مکانی به مکان دیگر.( جهت یابی مکانی )آپراکسیا.نقایص شناختی زیر نیز در اکثر بیماران مبتلا به سکته مغزی مشاهده می شود که شامل موارد زیر است:
< >اختلال درتوجه[15]: اکثر بیماران توجه و تمرکز پایینی دارند.نقص درجهت یابی[16]: جهت یابی نسبت به مکان، زمان و افراد اغلب با اختلال روبرو است.اختلال درحافظه[17]: با توجه به اینکه شکل گیری حافظه کلامی در نیمکره چپ مغز و حافظه تصویری در نیمکره راست مغز می باشد. در نتیجه بیماران همی پلژی راست در حافظه کلامی و بیماران همی پلژی چپ در حافظه تصویری مشکل دارند. همچنین بسته به شدت بیماری در بیماران (همی پلژی راست و چپ) ممکن است هر سه شکل حافظه فوری، نزدیک و دور دچار اشکال باشند.حل مسأله[18]: بیماران مبتلا به سکته مغزی اغلب در برخورد با مشکل خصوصا" در انجام فعالیت های درمانی ناتوانند. حل مسئله خود فرآیندی سه مرحله ای (فهم مشکل –پیداکردنراهحل–ارزیابیراهحلهایپیشنهادی) استکهاینبیماراناغلبدرهرسهقسمتمشکلدارند.قضاوت[19]: خصوصا" در دوران حاد بیماری قضاوت مختل می گردد.بیشترین آسیب شناختی در این بیماران، اختلال در حافظه کوتاه مدت بینایی، تفکر انتزاعی و عملکردهای دیداری –فضایی[20] است. این نقایص شناختی معمولا" تمامیزندگیاینبیمارانراتحتتأثیرقرارمیدهندوهمچنیناثریمستقیمرویایجادافسردگیوبهوجودآمدنمشکلاتروحی–روانیدراینافراددارند. البتهتمامی این نقایص درهمه بیماران مبتلا به سکته مغزی دیده نمی شود و بسته به وضعیت بیمار و نیز مدت زمانی که از ضایعه گذشته، نقایص ادراکی و شناختی در این بیماران متفاوت است[33 34]
(2-8-2) اختلالات کنترل حرکتی و تون عضلانی که باعث ایجاد مشکلات حرکتی و کاهش میزان عملکرد فعالیت روزانه زندگی می شود. این اختلالات بصورتهای ضعف، فلجی و بی حسی نمود می یابند. ضعف یا فلج یک طرفه بدن ( و یا احساس بی حسی) بسیار شایع است. فلج یک طرفه می تواند تنها در اندام فوقانی، تحتانی، صورت و یا هر سه با هم بروز کند، البته در مواردی فلج می تواند بصورت دوطرفه هر یک از اندام ها را درگیر کند. وجود اسپاستی سیتی در اندام که معمولا بصورت الگوی اسپاستی سیتی فلکسوری می باشد، در این الگو،در اندام فوقانی ادداکسیون و چرخش به داخل شانه، فلکسیون آرنج، پروناسیون ساعد، فلکسیون مچ دست دیده می شود، کف دست و انگشتان بصورت مشت کرده است؛ شست نیز در کف دست قرار دارد. در اندام تحتانی این الگوی اسپاستی سیتی به شکل اسپاستی سیتی ادداکتوری در اندام تحتانی و زانو در اکستنسیون یا فلکسیون، انگشتان پا در دورسی فلکسیون و دفورمیتی اکوینوواروس[21] می باشد[35]. وجود چنین وضعیتی در مفاصل بویژه در اندام فوقانی محدودیت زیادی در فعالیت های روزمره زندگی ایجاد می کند.
(9-2) درمان سکته مغزی
رویکردی که برای درمان سکته مغزیوجود دارد، ترویج خود ترمیمی سلول های عصبی آسیب دیده یا رشد سلول های عصبی سالم برای کمک به جبران از دست دادن سلول های عصبی است که در طی یک حمله ایسکمیک نابود شده است. بدین منظور دو استراتژی کلی را می توان استفاده کرد. استراتژی تغذیه شامل تضمین وجود مولکول هایی که عصب برای رشد و ترمیم نیاز دارند، در این استراتژی سعی بر مدیریت فسفولیپید پیشتاز سیتوکولین است. سیتوکولین یک واسطه کلیدی برای سنتز فسفوتیدیل کولین[22] که جزء مهمی از غشاء سلولهای عصبی است. استراتژی سیگنالینگ شامل ارائه سیگنالهای شیمیایی که به نورون دستور رشد می دهد[24].
فاکتورهای نوروتروفیک مثل فاکتور رشد بلاست پایه نیز برای درمان ترمیمی در نظر گرفته شده است. در مدل سکته حیوانات استفاده از آن در مدت زمان کوتاه پس از شروع ایسکمی کانونی باعث کاهش حجم سکته مغزی می گردد اما چنانچه این مدل پس از 24 ساعت استفاده گردد نه تنها باعث کاهش سکته مغزی نشده بلکه منجر به افزایش حجم سکته مغزی می شود[24]. البته فاکتور نوروتروفیک و این قبیل درمان ها هنوز بر روی نمونه انسانی مورد ارزیابی قرار نگرفته است. با وجود پیشرفت علوم و درک بیشتر از آسیب عصبی ناشی از سکته مغزی بهترین راه برای بازیابی درازمدت عملکرد استفاده از توانبخشی است. تحقیقات بر روی مدل حیوانات آگاهی ما را در مورد چگونگی تاثیر توانبخشی در سطح نوروبیولوژیک بالا می برد. در آینده نتایج این تحقیقات مکانیسم های نوروبیولوژیکی مورد استفاده که بر مبنای پلاستی سیتی ذاتی مغز می باشد را برای اطمینان از بیشترین بازگشت عملکرد پس از سکته مغزی مورد استفاده قرار می دهد.
[1] Transient Ischemic Attack (TIA)
[2]cerebro vascular accident
[3]Hematom
[4]Confusion
[5]Spasticity
[6]Contacture
[7]Heterotrophic Osification
[8]Epileptic Attack
[9]Shoulder Sublaxation
[10]Disconditioning
[11]Body Scheme
[12]Finger Agnosia
[13]Unilateral Neglect
[14]Figure Ground Discrimination
[15]Attention
[16]Orientation
[17]Memory
[18]Problem Solving
[19]Gudgment
[20]Visual-Spatial Functions
[21]Equinovarus Deformity
[22]Phosphatidylcholine
چارچوب مبانی نظری تعارف، مفاهیم و ابعاد اضطراب
دانلود چارچوب مبانی نظری تعارف، مفاهیم و ابعاد اضطراب
چارچوب مبانی نظری تعارف، مفاهیم و ابعاد اضطراب
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 102 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 36 |
برای دانلود فایل روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل
دریافت فایل
ادبیات نظری وپیشینه پژوهش تعارف،مفاهیم وابعاد اضطراب در 36 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
2-1- مبانی نظری
2-1-1-اضطراب
از بین عواطف منفی، اضطراب به طور گستردهای تقریباً برای همه انسانها شناخته و تجربه شده است بههمین ترتیب بهعنوان یکی از اساسیترین ساختارها در روانشناسی است. اضطراب در مفهوم سازی آسیبشناسی روانی، انگیزش و شخصیت از مفاهیم محوری و مرکزی است. (عبدالخالق[1]، 2004).
اضطراب به منزله بخشی از زندگی هر فرد در همه جوامع به عنوان پاسخ مناسب و سازگاری تلقی میشود. فقدان اضطراب یا اضطراب زیاد ممکن است ما را با مشکلات و خطرات قابل توجهی مواجه سازد. اضطراب در حد متوسط و سازنده فرد را وا میدارد که برای انجام امور خود، به موقع و مناسب تلاش کرده و بدین ترتیب زندگی خود را بارورتر و بادوام تر سازد(دادستان، 1374). اضطراب و نگرانی نقش عملکردی بسیار مهمی را در رفتارهای انطباقی افراد ایفا میکند و جسم فرد را برای پاسخ به عامل خطر آماده کرده تا از این طریق نظام روانی را برای پاسخ سریع دادن فعال کرده و در نتیجه فرد را برای فرار کردن از موقعیت خطر کمک کند(ویمز[2]، 2008).
اضطراب حالتی است که با احساس ناآرامی، تشویش و یا ترس در انسان همراه است. معمولاً این حالت در زمانی که انسان نتواند پیامدهای کاری را پیشبینی یا آن را بازبینی نماید رخ میدهد. مثلا پیش از برگزاری هر آزمون مهم، اضطراب به سراغ آزمون شونده میآید چرا که وی نمیتواند سؤالها را پیشبینی کند و یا نسبت به کسب نمرهی خوب تردید دارد. معمولاً از واژهی ترس نیز برای بیان این حالت استفاده میشود(رضایی، 1384). اگر اضطراب بهطور ساده یک علامت هشدار تلقی میشود، اساساً میتوان آن را عاطفهای نظیر ترس برشمرد(جان بزرگی، 1382).
نشانههای اضطراب در سطوح مختلفی مانند روانشناختی، رفتاری و جسمانی بروز پیدا میکند. اضطراب در سطح روانشناختی و رفتاری میتواند به صورت خشم، ناپایداری عاطفی، حساسیت بیش از حد، تخریبگری، فزونکنشی و اختلالهای حرکتی مشخص گردد. در سطح جسمانی که به منزلهی نقابی برای پنهان کردن حالات اضطرابی هستند. بههمراه شاخصهایی چون تغییر ضربان قلب، افزایش فشار خون، بحرانهای تنفسی، رنگ پریدگی، خشکی دهان و تنش عضلانی است. بنابراین، هرگاه با سردرد، دلدرد و یا اختلالهای هاضمه دیگر که شدت آنها بر اساس متغیرهای مختلف متفاوت است، مواجه شدیم باید احتمال وجود یک اضطراب را در نظر بگیریم(دادستان، 1382).
اضطراب هشداری برای تهدید برونی یا درونی است و کیفیات نجات دهنده زندگی دارد. در سطحی پایینتر، اضطراب هشداری برای آسیب بدنی، درد، درماندگی، تنبیه احتمالی و ناکام ماندن نیازهای اجتماعی و جسمی، تهدیدی برای مقام و موفقیت و بالاخره تهدید یکپارچگی و تأمین شخص است. اضطراب سبب میشود که شخص اقدامهای لازم را برای جلوگیری از تهدید یا تخفیف نتایج آن به عمل آورد. اضطراب یا آگاه کردن شخص به وجود خطر و اقدام به جلوگیری از آن، مانع آسیب دیدن میشود(جانبزرگی، 1382).
اضطراب طبیعی یکی از عوامل مثبت شخصیت و از اجزای جدا نشدنی زندگی روانی است. نگرانی و اضطراب وقتی در حد معقول و بهنجار باشد نه تنها مخرب نیست، بلکه به عنوان نیروی سازنده، فرد را وادار میکند تا در موقعیتهای گوناگون زندگی به نحو مؤثرتری عمل کند(کابلی و همکاران، 1388).
اضطراب در برخی مواقع باعث ایجاد سازندگی و خلاقیت در افراد میشود، امکان تجسم موقیعتها وتسلط بر آنها را فراهم میآورد. اما وقتی اضطراب از میزان لازم بالاتر رود، شخص به صورت مبهم احساس نگرانی و ناآرامی کرده و خواب را آشفته و تصمیمگیری را برایش مشکل سازد، در این صورت اضطراب به منزله منبع شکست، موجب سازش نایافتگی گستردهای میشود که فرد را از بخش عمدهای از امکاناتش محروم میسازد. این مشکل آزادی و انعطاف فرد را کاهش میدهد و طیف گستردهای از اختلالات اضطرابی را به وجود میآورد. اضطراب همچنین میتواند بر کارکردهای جسمی و روانی نیز اثر نامطلوبی داشته باشد. شایعترین مشکلات عاطفی و هیجانی که دانشآموزان نوجوان با آن مواجه هستند اضطراب میباشد(کابلی و همکاران، 1388).
تعاریف عمدهای که در مورد اضطراب وجود دارد عبارتند از: اضطراب یک احساس منتشر، بسیار ناخوشایند، و اغلب مبهم دلواپسی است که همه انسانها تجربه میکنند. اغلب علایمی مانند تنگی قفسه سینه، تپش قلب، تعریق، سردرد، ناراحتی مختصر معده و بیقراری که با عدم توانایی برای نشستن یا ایستادن همراه میگردد. این علایم، بین افراد متفاوت است(پورافکاری، 1386؛ به نقل از آقازاده قطبآبادی، 1391).
اضطراب احساس دائمی آسیبپذیری است که فرد گمان میکند اتفاق ناگواری که نمیتواند نظارتی بر آن داشته باشد، رخ میدهد. احساس دائمی آسیبپذیری این باور را در فرد به وجود میآورد که دارای توانایی کمی برای حل مشکلات است و در نتیجه میزان ترس او در مقابل مشکلات افزایش مییابد و به همین دلیل فرد سعی میکند از موقعیتهایی که با مشکل همراه است دوری کند( بک و امری[3]، 1985).
اضطراب به عنوان سازهای که دارای سطوح مختلفی شامل بدنی، شناختی، عاطفی و بین فردی است، شناخته میشود(آلن، 1955). ساراسون[4] (2003؛ بهنقل از شریفی، 1376) نیز اضطراب را چنین توصیف کرد: اضطراب احساس اولیه فرد است که شامل دلهره و بلاتکلیفی میشود و معمولاً زمانی که فرد تهدیدی را برای خود یا عزت نفس خود حس میکند، رخ میدهد. به عقیدهی ساراسون، فشار روانی واکنشی است نسبت به موقعیتهایی که در آنها شخص باید انتظاراتی را برآورده کند و با محدودیتهای روبهرو است و یا باید از فرصتهایی استفاده نماید. قرار گرفتن در معرض فشار ممکن است واکنشهای قابل مشاهدهای را موجب شود که اضطراب نامیده میشود. اضطراب یک حالت عاطفی نامطلوب است که با نگرانی، تنش و تشویش همراه است(شریفی، 1376).
اضطراب حالتی است که تا حدودی برای همه رخ میدهد. بیشتر مردم، به هنگام مواجهه با شرایط خاص، نظیر شرکت در یک ازمون، هنگامی که به دنبال انجام کاری به نحو احسن هستند و یا آنگاه که میخواهند برای ارائهی سخنرانی و یا بیان مطلبی مقابل گروهی بایستند، دچار اضطراب میشوند. اندکی اضطراب، طبیعی و گاه مفید است و باعث میشود تا انسان انگیزهی لازم را برای انجام بایستهی کارها و یا تمرکز بیشتر به دست بیاورد. آنچه نامطلوب و یا مضر است، بی تفاوتی محض و یا اضطراب بسیار شدید است که قدرت عمل را از فرد سلب میکند(رضایی، 1384).
2-1-1-1- ابعاد اضطراب
اسپیلبرگر (1972) اضطراب را به دو بعد صفت اضطراب و حالت اضطراب تقسیم کرد و مورد بررسی قرار داد. در حالت اضطراب فرد فقط در موقعیت تهدید کننده واکنش نشان میدهد. حالت اضطراب به عواطف موقتی که با نگرانی و تنش همراه است اطلاق میشود. حالت اضطراب احساسات مبهم و ناخوشایندی است که از ترس و نگرانی برمیخیزد. افراد با حالت اضطراب در زمینهی برخورد و واکنش نسبت به اتفاقات اطراف خود و همچنین خطرات ناشناخته دچار اضطراب و تشویش میشوند.
در مقابل، صفت اضطراب به عنوان نوعی ویژگی شخصیتی است که به خصوصیات باثبات و دیرپای فرد و تفاوتهای فردی بادوام در افراد مستعد ابتلا به اضطراب اشاره دارد. افرادی که دارای سطح بالایی از صفت اضطراب هستند، بیشتر اوقات در حالت اضطراب هستند. این افراد موقعیتهای بیخطر را تهدیدآمیز میدانند و به صورت حالت اضطراب به آن پاسخ میدهند(راس، 1373). صفت اضطراب استعداد و آمادگی بلندمدت فرد برای مضطرب شدن در بسیاری از موقعیتها اطلاق میشود. که شخص تقریباً همه موقعیتها را تهدیدکننده ارزیابی میکند(اسپیبرگر، 1972). صفت اضطراب به تفاوتهای فردی نسبتاً ثابت آمادگی برای اضطراب اشاره دارد(آیزنک[5]، 2000). سطوح بالای صفت اضطراب، سطح توجه افراد را نسبت به عوامل تهدید کننده خارجی بالا میبرد(کوپر[6] و رو[7] ، 2008). افرادی که صفت اضطراب بالایی دارند در مقابل تهدیدی نظیر ارزیابی منفی، که به عزت نفس آنها لطمه میزند، حالت اضطراب شدیدتری از خود نشان میدهند(راس، 1373).
بر اساس تحقیقات انجام شده اضطراب صفت در طول زمان پایایی دارد، ولی حالت اضطراب به محض تغییر موقعیتهای تهدید آمیز تغییر میکند. همچنین، افرادی که از نظر صفت اضطراب متفاوت هستند، از نظر شدت واکنش حالت اضطراب نسبت به موقعیتهای تهدیدآمیز نیز با هم متفاوتند (راس، 1373).
در گذشته، مطالعات گوناگونی در مورد اضطراب انجام شده است. تا قبل از دهه 70 میلادی، اکثر پژوهشهایی که در زمینه اضطراب انجام گرفته، آن را از دیدگاه روانشناسی و پزشکی مورد بررسی قرار داده است. از آن زمان، بررسیهای کاربردی در این زمینه آغاز گردید و اضطراب در آموزش عالی به طور گسترده مورد توجه قرار گرفت. این رو، اضطراب یکی از کلیدیترین متغیرهای روانشناسی در بحث آموزش محسوب میشود. پژوهشهایی گذشته، انواع گوناگونی از اضطرابهایی را که ممکن است افراد در جوامع علمی و دانشگاهی به آن دچار شوند، مورد بررسی قرار دادهاند، از آن جمله میتوان به اضطراب رایانهای[8]، اضطراب اینترنتی[9]، اضطراب اطلاعاتی[10]، اضطراب کتابخانهای، اضطراب پژوهش کتابخانهای[11] و اضطراب پژوهش[12] نام برد ( کلیر، 1990؛ به نقل از دیدگاه، 1390). همانگونه که اشاره شد، این اضطرابها از نوع حالتی و محدود به موقعیت، زمان و مکان خاص بوده و از طریق آموزش مهارتها قابل نظارت و کاهش است.
[1] .Abdel-Khalek
[2] .Weems
[3] . Beck & Emery
[4] . Sara Seven
[5] . Eysenck
[6] . Cooper
[7] . Rowe
[8] . Computer Anxiety
[9] . Internet Anxiety
[10] . Information Anxiety
[11] . Library Research Anxiety
[12] . Research Anxiety
ادبیات نظری و پیشینه تعاریف و مفاهیم دانش ضمنی (فصل دوم)
دانلود ادبیات نظری و پیشینه تعاریف و مفاهیم دانش ضمنی (فصل دوم)
ادبیات نظری و پیشینه تعاریف و مفاهیم دانش ضمنی (فصل دوم)
| دسته بندی | علوم انسانی |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 138 کیلو بایت |
| تعداد صفحات | 20 |
برای دانلود فایل روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل
دریافت فایل
ادبیات نظری و پیشینه تعاریف و مفاهیم دانش ضمنی (فصل دوم) در 20 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
2-2- بخش دوم: دانش ضمنی.. 27
2-2-1- پیشینه دانش ضمنی.. 27
2-2-2- تعاریف دانش ضمنی.. 27
2-2-3- اهمیت و ویژگی دانش ضمنی.. 29
2-2-4- ابعاد دانش ضمنی.. 29
2-2-5-کارکرد دانش ضمنی.. 30
2-2-6- مصادیق دانش ضمنی.. 31
2-2-7- انتقال دانش ضمنی.. 31
2-2-8- مکانیسم تعاملی در دانش ضمنی.. 31
2-2-9- تمهیدات همه جانبه. 33
2-2-10- التزام اولیه. 34
2-2-11- اهداف ضمنی.. 34
2-2-12- مکانیسم تبدیلی.. 35
2-2-13- ابهامات و زیادگی.. 35
2-2-14- مدیریت دانش در سازمان. 37
2-2-15- مدیریت دانش ضمنی.. 39
2-2-16- خلاقیت و مدیریت نوآوری.. 43
2-2-17- نقش دانش ضمنی در مدیریت نوآوری.. 44
2-2-18- چرخه ارزش – رضایت – سودآوری از نگاه بازاریابی.. 45
2-2-19- درک مفهوم ارتباط میان رضایت مشتریان و سودآوری.. 47
2-3- بخش سوم: پیشینه تحقیق.. 49
2-2- بخش دوم: دانش ضمنی
2-2-1- پیشینه دانش ضمنی
نخستین بار مایکل پولانی با تصریح به اینکه «ما بیش از آنچه بگوییم می‌دانیم» مفهوم دانش ضمنی را مطرح کرد. وی دانش ضمنی را مطرح کرد. وی دانش ضمنی را جزء لاینفک دانش و قدرت بنیادین ذهن معرفی نمود. ویژگی‌هایی که او برای دانش ضمنی بر می‌شمرد عبارتند از عملی بودن، وابستگی به زمینه خاص خود، متمرکز بر چگونگی و دشوار برای کد گذاری، کمی شدن و انتقال به دیگران.
نظریه پولانی درباره دانش ضمنی توضیح میدهد که چگونه افراد دانش را به گونه‌ای فرآیندی و عمل گرا توعه میدهند و به کار می‌گیرند. به اعتقاد وی دانش ضمنی در حوزه شخصی جا دارد و مضمن تلاقی میان فرد و فرهنگی است که بدان تعلق دارد. فهم پولانی از دانش ضمنی هم به جامعه‌ای که فرد در آن عمل میکند و هم به تعهدات و علایق شخصی وی مربوط است. بر این مبنا جامعه پذیری پیش زمینه درک افراد را شکل میدهد و تجربه در پیوند با نسبت و علایق شخصی تفسیر میشود. لذا فهمیدن به آشنایی با، هم مفاهیم و هم زمینه نیاز دارد. از دیدگاه پولانی دانش ضمنی را فقط به صورت ضمنی میتوان آموخت. این امر ریشه در تلقی پولانی از دانش ضمنی به مثابه نیروی ضمنی ذهن و قدرت تلفیق و درک ارتباط آن دارد (احسانی، 1385).
2-2-2- تعاریف دانش ضمنی
از دانش ضمنی تعاریف متعددی ارائه شده که کم و بیش با هم مشابهند. در یک تعریف ابتدایی، گرنت، دانش ضمنی را دانشی می‌داند که فقط از طریق استعمال آشکار میشود و انتقال آن امکان پذیر نمی‌باشد.
جوهره تعریف میلر و موریس نیز مشابه گرانت است، به نظر آنها «دانش ضمنی بخشی است از آنچه می‌گوئیم یا انجام می‌دهیم و از آنجا که این دانش جزء جدایی ناپذیر تفکر ماست عمیقاً در نحوه کار ما تجلی پیدا میکند». بنابراین دانش ضمنی در تلقی آنها بیشتر به معنای الگوهای ذهنی است که خود را در گفتار و عمل منعکس میکند.
هر دو تعریف فوق با تصریح به کاربرد به مثابه تنها راه آشکاری دانش ضمنی و جداناپذیری آن از تفکر تلویحاًً به ناخودآگاه بودن دانش ضمنی اشاره دارند. این ویژگی را روزنبرگ به صراحت در تعریف خود لحاظ کرده است. وی دانش ضمنی را دانش تکنیک‌ها و روش‌ها و طرح‌هایی می‌داند که فرد ضمن رسیدن به نتایج دلخواه خود آنها را به کار می‌گیرد بی آنکه قادر باشد دلیل واضحی برایشان بیان کند. برداشت روزنبرگ از دانش ضمنی به جنبه شهودی و اشراقی آن توجه دارد. دانش ضمنی همچون یک حس الهام میشود، بی آنکه بتوان آن را با ادله و قوانین اثبات و استدلال کرد (میرزابیگی، 1384).
نوناکا و تاکوچی به طور مبسوط‌تری به طرح دانش ضمنی می پردازند. طبق نظر آنان «دانش ضمنی مهمترین نوع دانش است که با زبان رسمی قابل بیان نیست. این نوع دانش جنبه فردی داشته و ریشه‌های آن در تجارب فرد نهفته است. دانش ضمنی شامل عوامل ناملموسی از قبیل عقیده شخصی، خصیصه‌های فردی و سیستم مبتنی بر ارزش میباشد. » بر این اساس مفهوم دانش ضمنی بیش از همه بر باورها دلالت دارد. هاولز، واه، فلک، کلیس و وینیپس و مک آدام و همکاران در تعاریف دانش ضمنی به انتقال پذیری آن توجه کرده‌اند. هاولز آن را فن غیر کدپذیر و غیر قابل تجسمی در نظر می‌گیردکه از طریق دریافت غیر رسمی از رفتارها و رویه‌های یادگرفته شده کسب میگردد. به نظر می‌رسد مراد از دریافت غیر رسمی، انتقال دانش ضمنی از طریق استعاره، تمثیل، نمایش و داستان باشد که واه به آن پرداخته است. به عقیده واه دانش ضمنی، فنی یا شناختی است و از مدل‌های ذهنی، ارزش‌ها، معتقدات، ادراکات، بینش‌ها و مفروضات ساخته میشود. تجلی دانش ضمنی هنگامی است که فرد به زمینه خاصی از دانش مسلط شده باشد یا مهارت‌هایی را که به تدریج توسط استادان زبده توسعه یافته‌اند به کار برد. دانش ضمنی از طریق استعاره، تمثیل، نمایش و داستان منتقل میشود (افرازه، 1384).
مک آدام و همکاران نیز اهمیت گفتگوهای متقابل و تجربه مشترک در فهم ناخودآگاه دانش ضمنی را به موارد فوق اضافه میکنند. از نظر آنها دانش ضمنی دانش عملی است که از تجربه و کنش مستقیم توسعه مییابد. قویاً عملگرا و مختص به موقعیت است. به طور ناخودآگاه فهمیده میشود و به کار می‌رود. مفصل بندی آن دشوارتر است و معمولاً از طریق گفتگوهای متقابل و تجربه مشترک به اشتراک گذاشته میشود.
کلیس و وینیپس با تغییر دانش ضمنی به مهارت، دانش چگونگی و دانش کاربردی از مصادیق انتزاعی دانش ضمنی فاصله گرفته و تعریف ملموس تری از آن ارائه می کنند. از دیدگاه آنان دانش ضمنی دانش نهفته در کارکنان است که آن را مفصل بندی نمی‌کنند. دانش ضمنی با اصطلاحاتی چون مهارت، دانش چگونگی، دانش کاربردی و خبرگی به کار می‌رود که دانش و توانایی انجام کار را شرح میدهند. دانش ضمنی با یادگیری غیر معمول و نیز یادگیری سازمانی ارتباط دارد. بنابراین دانش ضمنی قابل یادگیری است و میتواند منتقل شود. کلیس و وینیپس به ذکر رابطه دانش ضمنی با یادگیری اکتفا میکنند اما فلک به طریقه یادگیری نیز می پردازد. فلک ابزار یادگیری را تلمذ و کارآموزی می‌داند. به اعتقاد وی دانش ضمنی سطح نامحسوسی از درک است که ابزار آن با کلمات غالباً دشوار است (همتیان، 1383).
2-2-3- اهمیت و ویژگی دانش ضمنی
عمده ترین مضامینی که در متون موجود برای دانش ضمنی بر شمرده شده است: دانش ضمنی نوعاً فردی است؛ قویاً مبنای سازمانی دارد؛ ارتباط مستقیم با مهارت دارد و زمینه مدار است. علاوه بر این دانش ضمنی با تأکید بر یادگیری عملی، یادگیری کاربردی و هوش عملی گرایش به عملی بودن دارد تا اینکه ماهیت تئوری گرایی داشته باشد و با توجه به طبیعت رقابت بشری کسب آن منوط به پشتیبانی محیطی قانونی است که مزیت رقابتی را با خود به همراه میآورد. در تمرین و تجربه ریشه دارد. از طریق اجرای ماهرانه بیان میشود و به وسیله تلمذ و کارآموزی با مشاهده و انجام اشکال یادگیری منتقل میشود (سلطانی، 1382).
در تعاریف یاد شده میتوان سیر تکاملی انتزاعی به عینی از غیر قابل شناخت، شهود و الگوهای ذهنی به مهارت و دانش کاربردی و انتقال ناپذیری به انتقال پذیری هدفمند از غیر قابل انتقال به انتقال از طریق یادگیری و کارآموزی را ملاحظه کرد. این امر گویای آن است که مفهوم دانش ضمنی در پیوستاری از انتزاع مطلق تا نسبتاً عینی شناور است. برای مدیریت و عملیاتی کردن آن باید کوشید دانش ضمنی از انتزاع کامل به عینیت نسبی هدایت شود. این به معنای چشم پوشی از ظرافت‌های ناملموس دانش ضمنی نیست. هدف آن است که بستر مناسبی برای شناخت آن فراهم شود تا تسهیم و دستیابی به آن را هموار نماید (خبازی، 1387).
2-2-4- ابعاد دانش ضمنی
نوناکا و تاکوچی دانش ضمنی را به دو بعد فنی و ذهنی تقسیم میکنند. بعد فنی دانش ضمنی شامل حرفه‌ها، مهارتهای غیر متعارف و ناملموس و فنون عینی می شود؛ در حالی که بعد ذهنی که درونی نیز خوانده میشود مواردی چون الگوهای ذهنی، طرح‌ها، نمونه‌ها، زوایا، عقاید، باورها، نگرش‌ها و تصورات باطنی را در بر می‌گیرد که فرد درباره آنها هیچ تردیدی ندارد. بعد ذهنی دانش ضمنی تصورات فرد از واقعیت (چیستی) و نگرش او نسبت به آینده (بایستی) را منعکس میکند. نونکا و تاکوچی تأکید میکنند که هرچند این دانش به آسانی قابل بیان نیست ولی دیدگاه افراد نسبت به جهان پیرامون را شکل میدهد و عامل مهمی در خلق دانش نوین به شمار می‌رود. (نوناکا و تاکوچی: صص 33 و 116).
مضافاً بر این، برای دانش ضمنی ویژگی‌های دیگری چون محلی، درونی، تجربه مداری، بافتاری، انتزاعی، پایداری و تجدید پذیری نیز برشمرده شده و به قابلیت آن به عنوان دانش چگونگی در تبدیل دانش چیستی به عمل، دشواری در مفصل بندی، انتقال از طریق روایت و گفت و شنود و اختصاص آن به استادکاران پرداخته شده است. دانش ضمنی ریشه و اساس دانش سازمانی و انسانی و منبع مهم استراتژیک سازمان ارزیابی و بر اهمیت آن به عنوان مزیت رقابتی سازمان تأکید شده است. از آنجا که دانش ضمنی معمولاً قسمتی از فرآیندهای یادگیری بلند مدت در یک بافت ویژه است که در ساختار تفکر جای دارد (میلتون، 1391: 49) ارتباط باید توجه داشت که نوآوری از ایده و آرمان برمیخیزد. در واقع عامل اصلی در تقویت نوآوری و خلق دانش نوین نیل به آرمان و تحقق ایده خاصی است که ریشه در دانش ضمنی دارد. (نونکا و تاکوچی، ص 36) از همین روی دانش ضمنی را حایز نقش اصلی در کارایی دانش در سازمان ها میدانند که کسب و مدیریت آن به موفقیت سازمان می‌انجامد.
2-2-5-کارکرد دانش ضمنی
در خصوص کارکرد دانش ضمنی اختلاف نظر وجود دارد. این اختلاف نظر را در دو سطح فردی و سازمانی میتوان بیان نمود. در سطح فردی دو دیدگاه درباره کار ویژه دانش ضمنی وجود دارد. گروهی دانش ضمنی را برای اجرای بهینه امور ضروری میدانند. در این نگرش، دانش ضمنی شکاف‌های آموزشی رسمی را پر میکند. همچنین مجموعه فوت و فن و مهارت هایی است که انطباق افراد با موقعیتهای جدید را تسهیل کرده و آنها را قادر میکند که سریع تر عمل کنند و نسبت به شرایط متغیر چالاک تر و پاسخگوتر باشند. در مقابل، برخی دیگر دانش ضمنی را مانعی برای تغییرات بنیادین ارزیابی میکنند. از این زاویه، دانش ضمنی از تجربه بر می‌خیزد. تجربه نوعی اطمینان و اعتماد به دانسته‌ها ایجاد میکند که میتواند به ایستایی و مقاومت در برابر رهیافت‌های جدید بینجامد. لذا دانش ضمنی دانشی نسبتاً ثابت است که نوعی روزمرگی را ایجاد و در برابر افکار نو موضعی تدافعی اتخاذ می‌نماید (خبازی، 1387).
در سطح سازمانی نیز کارکرد دو گانه مشابهی برای دانش ضمنی برمی شمرند. برخی دانش ضمنی را منبع اساسی دانش و ایده‌های نوآورانه تلقی میکنند. از این نظر دانش ضمنی کلید دستیابی به مزیت رقابتی پایدار است. این امر ریشه در کمیابی، زمینه مداری و منحصر به فردی دانش ضمنی دارد. دسته‌ای دیگر خاستگاه دانش ضمنی را سنت‌ها میدانند. پایبندی به سنت‌ها رویکردهای تازه و نوآورانه را بر نمی‌تابد. لذا دانش ضمنی به عنوان نیرویی محافظه کارانه در سازمان عمل میکند. در واقع میان کار ویژه‌های نوآورانه و محافظه کارانه دانش ضمنی رابطه وجود دارد. محافظه کاری و سنت مدار بودن دانش ضمنی کپی کردن آن را دشوار و آن را منحصر به فرد میکند. لذا دانش ضمنی را به منبع مزیت رقابتی پایدار تبدیل میکند.
2-2-6- مصادیق دانش ضمنی
دانش ضمنی گستره‌ای متنوع از مصادیق را در بر می‌گیرد که از آن ها میتوان به نمونه های زیر اشاره کرد: شهود، مهارت، بصیرت، دانش چگونگی، بارورها، الگوهای ذهنی، هوش عملی، گمان، حس درونی، استعداد، درایت، قانون مبتنی بر تجربه، احساسات، بهترین عمل، بداهه گویی، واکنش غریزی، سلیقه، دید هنری، تجربه و ایستارها. عملی بودن دانش ضمنی در شمار متنوعی از نمونه‌های آن از جمله دانش چگونگی و بهترین عمل منعکس شده است. مصادیق فوق نشان میدهد که هرچند مشخصه اصلی دانش ضمنی ضمنی بودن به مثابه انتزاع است اما می تواند در گستره‌ای از مفاهیم انتزاعی مطلق تا نسبتاً غیر انتفاعی متفاوت باشد. برخی از آنها مانند شهود و الگوهای ذهنی به مثابه یک حس از چنان انتزاعی برخوردارند که قابل انتقال به دیگران نیستند اما بعضی دیگر مانند بصیرت، استعداد و هوش عملی هرچند به گونه‌ای ناملموس درک میشوند اما می‌توانند منجر به نتایج غیر انتزاعی تری شوند که در رفتار و برون دادهای کاری تجلی مییابد. در واقع علیرغم دشواری در مفصل بندی دانش ضمنی مشاهده پذیری بالایی در برخی نمونه‌های آن مانند مهارتها و بداهه گویی ملاحظه میشود. سطح تحلیل مصادیق دانش ضمنی نیز متفاوت است. برخی از نمونه‌ها مانند سلیقه و حس درونی صرفاً فرد را به عنوان بازیگر در نظر می‌گیرند ولی برخی دیگر مانند درایت و ایستاها علاوه بر افراد، تیم ها و گروه‌های بازیگر را نیز در بر می‌گیرند (رضازاده و همکاران، 1389).
2-2-7- انتقال دانش ضمنی
در رابطه با انتقال دانش ضمنی دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول برمبنای نظر پولانی معتقد است دانش ضمنی رافقط به صورت ضمنی میتوان آموخت. بر این اساس هیچ روشی برای انتقال عینی و رسمی دانش ضمنی وجود ندارد، لذا این دیدگاه بر اهمیت تعامل، ارتباطات اجتماعی و روابط نزدیک برای انتقال دانش ضمنی تأکید میکند. دیدگاه دوم بر مبنای آرای نونکا و تاکوچی انتقال کارآمد دانش ضمنی را منوط به تبدیل آن به دانش آشکار می‌داند. بر این اساس دانش ضمنی قابلیت تبدیل به دانش آشکار را دارد که این امر از طریق فرآیند بیرونی سازی محقق میشود. دو رویکرد فوق را که میتوان مکانیسم تبدیلی در انتقال دانش ضمنی نامید اساس بحث دانش ضمنی را تشکیل می دهند (رضازاده و همکاران، 1389).
2-2-8- مکانیسم تعاملی در دانش ضمنی
سنکر با ناکارآمد دانستن کد گذاری دانش ضمنی بر یادگیری آن از طریق تجارب عملی، تعاملات شخصی و شبکه‌های اجتماعی با خبرگانی که تجربه و دانش آن را دارند تأکید میکند. وی این فرآیند را فوت و فن یا یادگیری از طریق انجام یک عمل می نامد. رودیجر و وانینی نیز شناسایی دانش ضمنی را منوط به برقراری ارتباط افراد با سازمانهای خارجی یا درون سازمان می‌داند. (فتحیان و همکاران: 1384)
مکانیسم تعاملی بر محور روابط نزدیک میان طرفین استوار است. بر مبنای آرائ گرناوتر، مورگان و هانت چهار مؤلفه روابط نزدیک میان شرکت‌ها عبارتند از : 1- تعامل و ارتباط مکرر و مطلوب. 2- اعتماد متقابل یا صمیمیت 3- تعهد 4- پیشینه طولانی روابط.
دانش ضمنی ماهیت پیچیده و نامشهودی دارد لذا انتقال آن به آسانی و یکباره انجام نمی‌شود. روابط نزدیک از خلال تعامل و ارتباط مستمر به طرفین کمک می کند تا به مبادله رسمی و غیر رسمی اطلاعات بپردازد. روابط نزدیک ترویج ارتباطات عمیق و تسهیل مبادله اطلاعات جزئی میان طرفین را به همراه دارد. علاوه بر آن به افراد فرصت بیشتری میدهد تا از طریق تماس‌های رودررو وفیزیکی در احساسات، انگیزه‌ها، تجارب جمعی و الگوهای ذهنی یکدیگر سهیم شوند. دانش از طریق گفت و شنودهای مکرر میان اعضای دو شرکت به مفاهیم و اصطلاحات مشترک برای آنها تبدیل میشود. بنابراین گیرنده امکان بیشتری برای کسب دانش ضمنی مییابد. روابط نزدیک به گیرنده فرصت دستیابی به عمق فرآیند عملیات عرضه کننده را میدهد لذا آنها می‌توانند از برنامه‌ها، شماها یا فرهنگ سازمانی عرضه کننده پیروی کنند. پیچیدگی انتقال آن به همکاری شرکت منبع در مرتبه‌های بعدی نیاز دارد. این امر ضرورت تعامل مستمر و طولانی را در انتقال دانش باز می‌نمایاند. تعامل مداوم امکان بازبینی را برای بهبود انتقال دانش ضمنی فراهم میآورد. شرکت منبع با دریافت بازخورد از شرکت گیرنده میتواند دستورالعمل های جزئی بیشتری درباره ماهیت دانش و تسهیل درک آن در اختیار گیرنده بگذارد. نکته مهم آن است که مبادله اطلاعات صریح و دقیق باشد تا شرکت منبع با آگاهی کامل از مشکلات، پیشنهاداتی متناسب با آن مطرح کند. اگر شرکت منبع بازخورد لازم را دریافت نکند راهکار پیشنهادی آن مناسب نخواهد بود و احتمال نمی‌رود که انتقال دانش ضمنی موفقیت آمیز باشد (سرلک، 1386).